Een week geleden had niemand nog kunnen bedenken in welke situatie we vandaag zouden zitten. Dat Poetin onberekenbaar is weet iedereen, maar dat hij Oekraïne – en niet alleen de regio’s Loehansk en Donetsk – met grof militair geschut zou binnenvallen, dat hadden weinigen voorspeld.
Het is een ongelooflijk zorgelijke en angstaanjagende ontwikkeling, natuurlijk in eerste instantie voor de Oekraïners zelf. De Russische inval is een grove schending van de soevereiniteit van het land, waarmee Rusland de veiligheid in heel Europa op het spel zet. Het is een actie die niet onbestraft kan blijven. We hebben er dan ook begrip voor dat de EU Poetin en zijn regering de zwaarst mogelijke sancties oplegt, ook al weten we dat die ons allemaal pijn gaan doen. En dat geldt ook voor de tegenacties van Rusland die zonder twijfel zullen volgen.
Sessies met leden
We zijn over de escalatie van het conflict en de gevolgen voor ons bedrijfsleven de hele week al in gesprek met het kabinet en de relevante departementen. En uiteraard praten we verder met het kabinet, om steeds de vinger goed aan te pols te houden en ervoor te zorgen dat de informatievoorziening richting bedrijven goed is. Want de onzekerheid – over wat er nog aan sancties komen gaat en wat die gaan betekenen voor onze bedrijven en economie – is groot.
Veiligheid medewerkers en prijsstijgingen energie
De sessies met leden laten zien dat zij zich op dit moment vooral zorgen maken over de veiligheid van hun medewerkers in Oekraïne (en de regio) en over het effect van de oorlog op prijzen en beschikbaarheid van energie en grondstoffen. Oekraïne is in totaal geen heel grote handelspartner van Nederland, maar op deelmarkten wel. Zo komt 30 procent van het graan in Nederland uit Oekraïne. Bakkers bijvoorbeeld vrezen daardoor extreme stijgingen van de graanprijzen. Ook de import van andere grondstoffen zoals nikkel, hout en oliën en vetten wordt duurder of moeilijker.
Vanuit de transport en logistiek horen we al over gevolgen op verzekeringen, zoals krediet- en transportverzekeringen, en strengere controles en langere wachttijden bij de diverse landen waaraan Oekraïne grenst die nog wel open zijn. De Nederlandse reders hebben onder meer zorgen over bemanningsleden die vastzitten in het gebied en het ontregelen van scheepvaartcommunicatie door cyberaanvallen. En dit zijn dan nog maar een paar voorbeelden.
Meldpunt
Al valt er nog geen zinnig woord te zeggen over totale gevolgen voor onze bedrijven en economie, duidelijk is dus wel dat die breed zullen worden gevoeld – direct of indirect – en dat die pijn gaan doen. Om zoveel mogelijk zicht te houden op de knelpunten waar ondernemers tegenaan lopen, hebben we vanmiddag een meldpunt geopend waar ze die kunnen aangeven: oekraine@vnocnw-mkb.nl. Voor het overleg met het kabinet is van belang dat we zo veel mogelijk input vanuit verschillende sectoren bij elkaar brengen.
Coronamaatregelen
Wat zich in Oekraïne voltrekt, overschaduwt al het andere. We zouden daardoor bijna vergeten dat met ingang van vandaag vrijwel alle coronamaatregelen vervallen. Hoe blij we daar ook mee zijn, en zeker voor alle ondernemers die het betreft, in het licht van de oorlog in Oekraïne voelt het toch een stuk minder feestelijk. Het einde van de maatregelen betekent overigens nog niet het einde van de lobby. We zijn nog volop met het kabinet in gesprek over onder meer de schuldenaanpak en het lange termijnplan dat moet voorkomen dat lockdowns komend najaar weer als enige optie uit de kast worden getrokken.
