De eerste zestien studenten zwaaien dit jaar af bij I AM College in Amsterdam-Noord, met een erkend diploma én een eigen bedrijf op zak. Vier jaar lang zijn ze wegwijs gemaakt in de ins en outs van het ondernemerschap. Leslokalen zijn er niet op deze erkende particuliere mbo 4-opleiding, boardrooms en studio’s des te meer. De overheid heeft de opleiding wél erkend, maar komt niet met financiering over de brug. Dat maakt de opleiding een stuk kostbaarder, maar het garandeert wel de onafhankelijkheid. En die staat bij oprichter Rutger de Hamer en zijn team hoog in het vaandel.
Die ongefinancierde status is volgens De Hamer eerder een zegen dan een last. ‘In de Nederlandse onderwijswereld heb je bekostigde en onbekostigde instellingen. Bij een onbekostigde instelling heb je de vrijheid om het onderwijs volledig compromisloos in te vullen en het hele programma als particuliere instelling zelf vorm te geven, zonder concessies aan de eigen filosofie.’
Leren ondernemen, door te ondernemen
De studenten werken, zeker in fase 2 – het derde en vierde studiejaar – met echt geld, echte risico’s en ja, ook de bijbehorende belastingzaken. ‘Juist tijdens deze startfase kunnen we ze helpen en begeleiden, zodat ze krachtige individuen worden. Daar heb je een professionele omgeving voor nodig en ruimtes waar ze klanten uit kunnen nodigen.’ Het betaalt zich uiteindelijk allemaal terug: I AM College leverde dit jaar onder meer een limoncello-producent, een pick-uptruckverhuurder, een inplanner van schildersklussen en een website- en appbouwer af.
Mbo als eindstation
Uiteraard is De Hamer blij met de formele erkenning door het ministerie van Onderwijs. Een vergelijkbare praktijkgerichte opleiding voor de ‘doeners in het mbo’ was er nog niet, benadrukt hij. Nieuw is vooral het uitgangspunt dat de mbo-opleiding zélf het eindstation is. En niet, zoals doorgaans de norm is, een opmaat naar het hbo. Het is dé reden dat hij de opleiding zelf dolgraag had doorlopen, als die in ‘zijn tijd’ al had bestaan. Zelf startte De Hamer op zijn negentiende al een bedrijf in grensverleggende lerende activiteiten, bij gebrek aan een opleiding die aansloot bij zijn aspiraties als ondernemer.
“De onderwijsinspectie kijkt aandachtig met ons mee en wij zijn trots op de positieve beoordeling.”
Alles draait om intrinsieke motivatie
I AM College werkt met een selectietraject om te kijken of iemand succesvol kan zijn in een verzwaard niveau mbo 4-opleiding. ‘Doorslaggevend daarbij is de intrinsieke motivatie – het is zeker geen vleeskeuring en we willen geen rijkeluisopleiding zijn. Het gaat hier wel om een belangrijke groep toekomstige mkb-ondernemers, het zijn de heren en dames die daar in de toekomst vorm aan geven. Ze steken graag de handen uit de mouwen, maar er komt ook persoonlijk leiderschap om de hoek kijken. Daarvoor hebben ze coaching nodig, op zowel persoonlijk vlak als op teamniveau.’
De particuliere status van de school brengt onvermijdelijk hoge studiekosten met zich mee. Een speciaal fonds, voornamelijk gefinancierd door enthousiaste ondernemers, maakt de opleiding ook bereikbaar voor studenten die echt niet in staat zijn om zelf de jaarlijkse 13.000 euro te financieren. ‘Die krijgen een scholarship vanuit de foundation. Daardoor kunnen ook mensen met minder financiële draagkracht dit type onderwijs volgen. Ik had die mogelijkheid zelf ook heel graag gehad op die leeftijd.’
Eenmaal ‘binnen’ vallen alle verschillen in achtergrond sowieso al weg, zegt De Hamer. Het komt de ondernemende dynamiek en de kwaliteit van onderwijs alleen maar ten goede. ‘Alle studenten zijn bij ons gelijk, ongeacht hun financiële basis. Doordat we een kleine school zijn, kennen alle businesscoaches alle studenten en weten ze ook hoe het met ze gaat. We hebben een team van 35 man om de 120 studenten optimaal te begeleiden in de fase waarin ze zitten.’
De juiste vaardigheden en mindset
De eerste fase van twee jaar is vooral ingericht op het ontwikkelen van beroepsgerichte skills, met projectgestuurd onderwijs. In dertien afzonderlijke projecten wordt gesleuteld aan de benodigde vaardigheden en mindset. ‘We vullen de gereedschapskisten en leren ze omgaan met het gereedschap: wie ben je en wat is je unieke talent, en vooral: wat zijn je valkuilen? Een team van experts en ondernemers komt langs om kennis en ervaring te delen in diverse branches. Op die manier kunnen de studenten alles proeven en komen ze erachter welke stappen ze daarvoor moeten doorlopen.’
Lees ook | Praktijkplekken mbo’ers ook cruciaal voor herstart mkb
In de tweede fase start de intensieve begeleiding door de businesscoaches. Dat gebeurt aan de hand van een programma dat uit vijf levels is opgebouwd: de ideeënfase, de onderzoeksfase, de voorbereidende fase, de uitvoerende fase en de innovatiefase. ‘Starten is één, het heel houden van je bedrijf is twee. Daar moeten we ze ook nadrukkelijk in meenemen. De businesscoaches hebben de hele cyclus doorlopen, maar in die innovatiefase blijf je eigenlijk altijd zitten. Tot je je bedrijf verkoopt of er een andere directeur op zet.’
Interessante propositie
De Hamer krijgt veel vragen van volwassenen die het en fantastisch programma vinden. In de toekomst ziet hij mogelijkheden om I AM College uit te bouwen tot een kennisinstituut, op het snijvlak van educatie en ondernemerschap. ‘Maar eerst willen we dit gewoon heel goed doen. Het overgrote deel van de ouders van onze studenten is zelf ondernemer. Door de connectie tussen de ondernemende ouders ontstaat een soort nieuwe ondernemers-community. In die cultuur zoeken ook die ouders elkaar op. Met andere organisaties, buren en partners werken we samen als het samen kan, maar afzonderlijk als het afzonderlijk moet.’
