De bevoorrading van de Amsterdamse binnenstad is al tientallen jaren een heet hangijzer. De infrastructuur wordt almaar complexer, onder meer door lokale, nationale en internationale klimaateisen. Maar ook de kwetsbare kades en bruggen, die het vele vrachtverkeer in delen van de (binnen)stad nauwelijks nog aan blijken te kunnen, hebben hun effect op de stadslogistiek. Stadshubs kunnen helpen om het transport van en naar de binnenstad te versoepelen. MKB-Amsterdam praat al enkele jaren mee over hoe de gemeente gunstige vestigingsvoorwaarden voor nieuwe stadhubs kan stellen.

Per 2050 verdrievoudigt het wereldwijde goederenvervoer, berekende de OESO. Het gros van deze producten is voor bedrijven bestemd, die veelal in stadscentra zitten. Een toekomstbestendige economie binnen de Ring A10 vraagt om een efficiëntere aan- en afvoer van goederen. Guido Frankfurther, vicevoorzitter MKB-Amsterdam, hoopt dat het nieuwe stadsbestuur bestaande en nieuwe hub-initiatieven daarom zoveel mogelijk ondersteunt. Hij roept het nieuwe stadsbestuur op het thema hoog op de agenda te zetten. ‘De gemeente is aan zet.’

Tijdens het verkiezingsdebat van MKB-Amsterdam op vrijdag 4 maart gingen de lijsttrekkers van diverse politieke partijen in de Centrale Markthal van het Food Center Amsterdam ook in debat over bereikbaarheid en logistiek. Over één ding was eigenlijk grote consensus: de toekomst van het Amsterdamse stads-goederenvervoer zit in de stadshubs. Maar over hoe bedrijven daartoe verleid moeten worden lopen de meningen uiteen.

Efficiënte bevoorrading

Stads- en bouwhubs aan de rand van de stad leveren een forse bijdrage aan een duurzame bereikbaarheid. Ze leiden tot minder transportbewegingen, door de efficiëntere belading van transportmiddelen. Het stedelijk wegennet wordt minder zwaar belast, met minder CO2-uitstoot en betere luchtkwaliteit tot gevolg. De alternatieven die de verschillende stadhubs bieden zijn ook in het belang van de bedrijven in de stad, vindt MKB-Amsterdam. ‘Zij hebben baat bij een efficiëntere en dus goedkopere bevoorrading’.

Zero emissie-bevoorrading in binnensteden is de toekomst. En stadshubs kunnen daar een forse bijdrage aan leveren. Als je de toestroom van goederen al aan de rand van de stad op een slimme manier in goede banen leidt, kan ook de bevoorrading van bouwplaatsen, winkels en horeca op een efficiëntere manier gebeuren. In de regio Amsterdam worden steeds meer initiatieven opgestart om om dit in de praktijk te brengen, zoals die van het Amsterdam Food CenterVan Keulen Hout en BouwmaterialenAmsterdam Logistic Cityhub en PK Waterbouw. We spraken ze afgelopen jaar over hun visie op de toekomst van de Amsterdamse stadslogistiek.

Het overladen van goederen op een strategische plek – een hub – wordt ook wel cross docking genoemd. Op deze locaties worden verschillende goederen gebundeld en met zo min mogelijk transportkilometers verder de stad in vervoerd. Meestal over de weg, maar in een stad als Amsterdam is vervoer over water tegenwoordig weer een serieuze optie. Zeker nu ook dat vervoer over water steeds meer elektrisch kan, is het een steeds populairder alternatief voor het transport over de weg.

Zeeger Ernsting van GroenLinks benadrukt dat Amsterdam voor een enorme uitdaging staat met de energietransitie. ‘Met name op het gebied van elektrisch vervoer is veel winst te behalen. Er zijn meer overslagpunten nodig, maar door een gek marktmechanisme gebeurt dat nu niet. Daarom moeten we dat met marktprikkels aantrekkelijker maken. Als politiek kun je bovendien iets doen aan je vestigingsvoorwaarden. Er is nog een enorme winst te behalen in vervoer over water. We moeten meer ruimte creëren om te laden en lossen, door parkeerplaatsen vrij te maken. En er moet gezorgd worden voor beter vervolgtransport.’

Ook Kevin Kreuger van JA21 vindt de ontwikkeling van stashubs een goede zaak. Al moet dat er wat hem betreft niet toe leiden dat sprake is van gedwongen winkelnering. ‘Als het natuurlijk ontstaat, ontstaat het, de gemeente hoeft dat niet te pushen. De markt moet dat in de kern zelf regelen. Als de markt zegt dat we dit allemaal doen is het prima, maar de gemeente moet de mensen niet in een keurslijf dwingen.’

D66-lijsttrekker Reinier van Dantzig juicht de komst van veel hubs toe. Wel moet je mensen blijven stimuleren om er ook echt gebruik van te maken. ‘Je kunt daarvoor convenanten sluiten met leveranciers. ‘Je moet zorgen voor een goede bevoorrading om het gebruik ervan ook echt aantrekkelijk te maken. Daarnaast vindt Van Dantzig dat er specifiek aandacht moet komen voor de bereikbaarheid van ondernemingen in de stad. Ook voor noodzakelijk verkeer zijn de mogelijkheden vaak te beperkt, meent hij. ‘Daarom moet je goed kijken of je die venstertijden kunt oprekken, met eventueel voorrang voor duurzame vormen van bevoorrading.’

Vrachtbewegingen en faalkosten

Eerder gaf MKB-Amsterdam al aan dat de bevoorrading van bouwprojecten via het water allang niet meer duurder hoeft te zijn dan via de weg, als je alle kosten meeneemt. Nog los van de logistieke knelpunten en klimaateffecten, zoals duizenden vrachtautobewegingen binnen de Ring A10, de verkeersopstoppingen en uitstoot die vervoer over de weg met zich meebrengt. En van de bruggen en kades die aan dit zware verkeer worden blootgesteld. Daar komen ook nog eens de faalkosten bij, die bij (elektrisch) vervoer over water een stuk lager zijn.

Reden genoeg om het vervoer over water een stuk minder vrijblijvend te maken, vindt Guido Frankfurther, vicevoorzitter MKB-Amsterdam. ‘Denk bijvoorbeeld aan een zekere verplichting als je bouwwerkzaamheden pal aan het water zijn gelegen. Of dat je wordt vrijgesteld van leges als je je bouwmaterialen over het water laat komen. Ik hoop dat de toekomstige verkeerswethouder daar werk van gaat maken.’

Weesperstraat

De bereikbaarheid van de binnenstad staat voortdurend onder druk. Vooral de toegangsroutes naar de binnenstad verdienen aandacht. Begin juli introduceerde wethouder Egbert de Vries plannen voor een permanente versmalling van de Weesperstraat. Alleen onder strikte voorwaarden is MKB-Amsterdam bereid om in te stemmen met de plannen, zegt Frankfurther. ‘Amsterdam is al een behoorlijk autoluwe, bereikbare stad, omdat heel veel dingen in overleg, geleidelijk en in samenhang gebeuren. Ik hoop dat ook de nieuwe wethouder tijdig met MKB-Amsterdam om de tafel gaat.’

De zorgen over de bereikbaarheid van de binnenstad zijn reëel. MKB-Amsterdam bepleit daarom een grondig verkeerskundig onderzoek op de zogenaamde Wibautas tussen het Amstelplein en de IJ-tunnel, zegt Frankfurther. ‘MKB-Amsterdam heeft al eerder gezegd dat je op de belangrijkste toevoerweg naar het Centrum en stadsdeel Oost geen experimentele fratsen moet uithalen. Daarvoor is deze levensader voor het Amsterdamse laad- en losverkeer te belangrijk.’ Als het aan Frankfurther ligt komen er meer laad- en losplekken in de verkeersader

Het overgrote deel van het verkeer op de WIbautas moet in Oost of in de binnenstad winkels of bedrijven bevoorraden. Die doorstroming komt in gevaar als plannen voor een knip in de Weesperstraat alsnog worden doorgezet, zegt Frankfurther. ‘Een harde knip is voor MKB-Amsterdam echt onbespreekbaar. Een versmalling kan met de nodige randvoorwaarden een alternatief zijn. Een leefbare straat met meer winkels, kleine bedrijven, groen en terrassen kan voor het mkb goed uitpakken. Daarin is het prettig om te winkelen en verblijven. En daarover gaan wij graag met de gemeente in gesprek.’

GroenLinks-raadslid Zeeger Ernsting noemt de Weesperstraat op dit moment een verkeersriool, terwijl de bewoners en ondernemers al twintig jaar een bloeiende straat wordt voorgespiegeld. ‘Al die tijd is er niets gebeurd. Een pilot kan het nut van een knip in de Weesperstraat aantonen. Meten is weten en zo kun je zien wat er gebeurt met de bereikbaarheid en of het doorgaand verkeer kan doorlopen. Bevoorrading kan via de IJtunnel. Zo blijft alles bereikbaar, alleen niet via de kortste route. Zie de Munt: jarenlang was het een taboe om daar het verkeer om te leiden. Het kán, maar je moet af en toe een stap durven zetten.’

Voor JA21 is de knip in de Weesperstraat onbespreekbaar, zeker zolang de Piet Heintunnel dicht is. ‘Ook de pilot moet van tafel, we kunnen die 2 miljoen euro eter besteden. Iedereen weet dat het gaat vastlopen, de BIJenkorf-file wordt alleen maar langer als je de aanvoer vanuit de Weesperstraat eruit haalt. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Een knip in de Weesperstraat is het allerstomste wat je kunt doen in de stad. Er zijn vast partijen die de impact van de knip willen afwachten, maar wij willen die knip sowieso niet.’

De VVD vindt hele debat over de knip symptomatisch voor het gebrek aan aandacht voor de gevolgen voor de stad. ‘Je moet voorkomen dat vrachtwagens af en aan rijden. Maar zolang er geen alternatief is, moet de Weesperstraat open gehouden worden. Ik ben blij dat steeds meer partijen het niet zo’n goed idee vinden. Wat ons betreft gaat ook de proef van tafel. Wellicht willen bepaalde partijen met de pilot vooral tijdrekken, maar daarmee houd je ondernemers alleen maar meer in onzekerheid. Dat moeten we zeker in deze tijd niet willen.’

Bezorgschaamte

Ook over de forse toename van de bezorgeconomie lopen de meningen behoorlijk uiteen. Dat de smalle Amsterdamse straten niet moeten vollopen met flitsbezorgers, daar zijn alle partijen het over eens. Maar welke rol de gemeente daarin kan spelen is nog lang niet afgekaart. Volgens CDA’er Rogier Havelaar is de bezorgeconomie vooral in de breedte enorm toegenomen. ‘Maar je moet de discussie niet over de as van duurzaamheid voeren. Fysieke winkels doen ook op grote schaal aan bezorging. Daarom moet je goed kijken hoe je de voorraad van winkels beter digitaal kunt ontsluiten.’

GroenLinkser Zeeger Ernsting vindt bezorgbelasting een ‘superinteressante gedachte’. ‘Je moet ook hier een marktprikkel inbouwen. Al weet ik niet precies wat de juridische mogelijkheden zijn. Carla Kabamba van BIJ1 is groot voorstander van afleverpunten. ‘Daarnaast moet je lokale ondernemers ondersteunen. Door de pandemie is de consument meer online gaan kopen. Dat is een internationaal probleem. Je moet daarom lokaal ondernemerschap ondersteunen. Zo werk je aan de verbinding tussen de ondernemer en de burger.’

Winkelstraten versterken

Namens de VVD zegt Claire Martens dat het onzinnig is om pertinent tegen pakketbezorging te pleiten. ‘Ik voel er niets voor om de ene ondernemer tegen de andere op te zetten. Wel moet je zoveel mogelijk de winkelstraten versterken: het moet rendabel blijven om te ondernemen. Nu verhogen we alleen maar de belastingen voor ondernemers, bijvoorbeeld met de herinvoering van de reclamebelasting. Dat kan voor veel ondernemers de druppen zijn. BIZzen kunnen een belangrijke rol spelen. De gemeente ook, alleen al door ondernemers tegen elkaar op te zetten.’

PvdA-fractievoorzitter Sofyan Mbarki vindt dat ondernemers zoveel mogelijk hun werk moeten kunnen doen. ‘Daarvoor moet je alle wegen bewandelen, ook over water. Je moet met name de kleine mkb’er blijven faciliteren. Hubs zijn ook afhaallocaties, waar mensen producten inkopen. Daarom moet je af van het idee dat alles bezorgd wordt. We willen dat het stadsvervoer veilig en gezond blijft en dat er uiteindelijk minder hoeft te worden gereden. Via ontheffingen kun je ervoor zorgen dat de bevoorrading niet in de knel raakt. Daar kan de gemeente, zeker op bepaalde momenten op de dag, een belangrijke rol in spelen.’

Deel dit artikel:

Volg jij MKB-Amsterdam al op social media?

Thijs Baas

Thijs Baas

Wil je reageren op dit bericht? Klik hier om te reageren

Help ons de regio Amsterdam ondernemender maken! Wij behartigen jouw belangen op het stadhuis en Binnenhof.
Nieuws

Het laatste nieuws 

GVB start trainingen voor Knoppentest bij sollicitatie GVB

GVB start trainingen voor Knoppentest bij sollicitatie GVB

GVB start trainingen voor Knoppentest bij sollicitatie GVB MKB-Metropool Amsterdam heeft met grote instemming kennis genomen van het besluit van het GVB om gemotiveerde sollicitanten voor de functie van trambestuurder structureel te gaan helpen om voor de...

Geen Knip, maar Knijp en Filters

Geen Knip, maar Knijp en Filters

Volgens wethouder Melanie van der Horst is het woord ‘Knip’ voortaan een ‘verboden woord’ en kiest de gemeenteraad ervoor van de Weesperstraat een fijne stadsstraat te maken, met twee maal één rijstrook, bredere fiets- en voetpaden, meer groen en een aantrekkelijkere...

Weesperstraat: Operatie geslaagd, patiënt overleden

Weesperstraat: Operatie geslaagd, patiënt overleden

MKB-Metropool Amsterdam heeft met instemming kennis genomen van de conclusie van het onderzoeksrapport over de Knip Weesperstraat: de knip Weesperstraat gaat definitief van tafel. Volgens het college was de proef wel geslaagd en heeft deze veel opgeleverd, maar...

Laat het GVB zijn Kip met Gouden Eieren niet hoeven slachten

Laat het GVB zijn Kip met Gouden Eieren niet hoeven slachten

Volgens het concept Programma van Eisen van de Vervoersregio Amsterdam voor het GVB voor de komende jaren moet het openbaar vervoer (OV) in het centrum en de oude stadsdelen verslechteren ten gunste van de nieuwe centra buiten de Ring A10. Een slecht plan, vindt MKB-...

Neem jij ook deel aan de jaarlijkse ondernemers enquête?

Neem jij ook deel aan de jaarlijkse ondernemers enquête?

Onze zustervereniging Amsterdam City komt op voor de belangen van ondernemend binnenstad en heeft onafhankelijk onderzoeksbureau Ruigrok gevraagd de mening van ondernemers in de binnenstad over diverse onderwerpen te onderzoeken. De resultaten van het onderzoek worden...